پژوهشنامه عرفان

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

---

چکیده: نشانه­شناسی مطالعه نظامند نشانه­ها جهت دریافت لایه­های گوناکون فکری شاعر یا نویسنده است. با علم نشانه­شناسی می­توان به اصلی­ترین وظیفه آن یعنی بررسی انواع دلالت­های معنایی دست یافت. این نوشتار با رویکرد علم نشانه­شناسی نماد حیوانی شیر را در غزلیات شمس تبیین می­کند. در این مقاله سعی نویسندگان بر این است که نماد شیر را از مناظر رمزگان فرهنگی، هنجارشکنی، بازی دال، کنش، جفت­های تقابلی و دگردیسی مورد بررسی قرار دهند. نتایج پژوهش نشان می­دهد که در مقوله رمزگان­های فرهنگی دو آیین میترا و مسیحیت به جهت فضای دینی میترائیسم در قونیه و ارتباط مولوی با کشیشان مسیحی، بر فضای اندیشگانی شاعر و اشعارِ او تأثیر گذاشته­است. در بخش روابط تقابلی و دگردیسی مولوی به‌واسطه تغییر مداوم کنش­ها و برخورد دینامیکی با جفت­های تقابلی، راهی برای القای الگوی فنا و اندیشه وحدت­گرایی خود ایجاد کرده که این مسئله گویای روح پرتلاطم مولوی در حیطه عشق او به شمس تبریزی است. در بخش کنش­ها دو مقوله کنش مکانی و کنش طبیعیِ رمیدن شیر از آتش برای پردازش مفهوم ریاضت­دادن بیشه دل آدمی به واسطه آتش عشق بهره گرفته شده است. همچنین مولانا برای مهیاکردن بستری مناسب در جهت القای مفاهیم عرفانی و عاشقانه نشانه شیر را از حیطه رمزپرداختگی خارج و راهی برای ورود به عرصه هنجارشکنی باز می­کند.

واژه‌های کلیدی: : نشانه‌شناسی، نماد شیر، رمزگان فرهنگی، هنجارشکنی، تقابل‌های دوگانه

متن کامل [PDF 671 kb]   (9137 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---