دوفصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان، شماره سی و یکم،پاییز و زمستان 1403
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تهران
چکیده: (623 مشاهده)
حجاب به‌عنوان حائل و مانع سلوک از مهم‌ترین مباحثی است که از دیرباز در عرفان اسلامی مطرح شده است. چراکه حجاب، مانع معرفت حقیقی می‌شود و سالک برای کشف آن، کاری بس دشوار پیش روی دارد. این عوامل سبب شده است تا در اکثر متون عرفان و تصوّف، دربارۀ آن بحث شود. هر عارفی که به موضوع حجاب پرداخته، بر اساس مشرب عرفانی و فکری خود، دربارۀ آن اظهارنظر کرده است. در این میان ابوعبدالله نِفّری و ابن عربی مطالب مربوط به حجاب را به صورت مدوَّن و دقیق مطرح کرده‌اند. ما در این نوشتار، ابتدا دیدگاه‌های متقدّمان صوفیه و عرفان را در باب حجاب بیان کرده و سپس نظریات نفّری و ابن عربی را در چهار محورِ: چیستی و ماهیت حجاب، دشوارترین و سنگین‌ترین حجاب، راه کشف و طرح حجاب و انواع حجاب، بررسی و تحلیل کرده‌ایم. نفرّی در هرکدام از این محورها دیدگاه نوینی ارائه کرده است که در عرفان اسلامی بی‌سابقه بوده است. ابن عربی در باب حجاب، کاملاً پیرو نفرّی است و بارها از او تکریم کرده و نظریه‌های وی را مطرح و ستایش کرده است. این دو عارف در سه موضع از مواضع یادشده، دیدگاه مشترک دارند: در باب ماهیت حجاب، هر دو عارف هر حجاب را صرفاً صورتی از «وجه خدا» می‌دانند. دربارۀ بزرگترین حجاب، هر دو «نفس آدمی» را بزرگترین حجاب می‌دانند و دربارۀ راه کشف حجاب، هر دو معتقدند که «نور» و «هدایت» خداوند تنها راه خرق حجاب است. همچنین این دو عارف اگرچه در انواع حجاب، تقسیم‌بندی متفاوتی دارند، اما هردوی آنان معتقدند که «همه چیز حجاب است».
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
