دانشگاه قم
چکیده: (2587 مشاهده)
چکیده: در متن حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، اعتبار نسبیگرایی اخلاقی را از منظر اندیشه عرفانی بررسی میکنیم. با تمرکز بر نسبیگرایی معرفتی و هنجاری، ابتدا به نظر میرسد درونی بودن تعالیم و تساهل در رفتار، عرفان را به تأیید نسبیگرایی اخلاقی متمایل میکند. اما با تحلیل مبانی، منابع و معیارهای معرفتی عرفان و با در نظر داشتن مراحل دشوار سلوک و بهویژه با ملاحظه سفر پایانی عارفان، پذیرش نگاه نخست را دشوار مییابیم. درنهایت به این نتیجه میرسیم که نقد تفسیر نسبیگرایانه از تأثیرات عرفان بر اخلاق، مسیری برای تثبیت اخلاق عرفانی، با دو وصف عینییتباوری معرفتی و فضیلتمداری هنجاری است. در وجه معرفتی، تصدیقات و تمایلات مشترک و فطری، امکان تشخیص امور سازگار و ناسازگار با هستی و آگاهی انسان را فراهم میسازد. در وجه هنجاری نیز، ضمن ملاحظه نفس الامر ارزشهای اخلاقی، تعلیم متعلمان برحسب رتبه وجودی آنان تنظیم میشود و تا تحصیل فضیلتهای اخلاقی پایدار ادامه مییابد.چکیده: در متن حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، اعتبار نسبیگرایی اخلاقی را از منظر اندیشه عرفانی بررسی میکنیم. با تمرکز بر نسبیگرایی معرفتی و هنجاری، ابتدا به نظر میرسد درونی بودن تعالیم و تساهل در رفتار، عرفان را به تأیید نسبیگرایی اخلاقی متمایل میکند. اما با تحلیل مبانی، منابع و معیارهای معرفتی عرفان و با در نظر داشتن مراحل دشوار سلوک و بهویژه با ملاحظه سفر پایانی عارفان، پذیرش نگاه نخست را دشوار مییابیم. درنهایت به این نتیجه میرسیم که نقد تفسیر نسبیگرایانه از تأثیرات عرفان بر اخلاق، مسیری برای تثبیت اخلاق عرفانی، با دو وصف عینییتباوری معرفتی و فضیلتمداری هنجاری است. در وجه معرفتی، تصدیقات و تمایلات مشترک و فطری، امکان تشخیص امور سازگار و ناسازگار با هستی و آگاهی انسان را فراهم میسازد. در وجه هنجاری نیز، ضمن ملاحظه نفس الامر ارزشهای اخلاقی، تعلیم متعلمان برحسب رتبه وجودی آنان تنظیم میشود و تا تحصیل فضیلتهای اخلاقی پایدار ادامه مییابد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
فلسفه دریافت: 1398/2/25 | پذیرش: 1398/5/8 | انتشار: 1400/5/31