بهار و تابستان 1404
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
چکیده: (16 مشاهده)
عرفان اسلامی از آغاز شکل‌گیری و نضج، با تنوّع طرق سلوکی مواجه بود. سالکان به‌تناسب آبشخورهای معرفتی و تجربه‌های شهودی، مسلکی را برمی‌گزیدند و اختلاف در اقوال از اینجا پیش می‌آمد. در این مقاله کوشش شده است، روش سلوکی حافظ بر پایۀ «جذبه» و «عنایت» نقل و تحلیل شود. تحقیقِ پیش رو، مطالعه‌ای نظری است که به شیوۀ پژوهش توصیفی-تحلیلی انجام شده است که محدوده و جامعه آماری مورد مطالعه، دیوان حافظ است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، حافظ در سیر کمالی خود، بیشترین تکیه را به لطف و دستگیری معشوق دارد که از آن به «عنایت» و مترادف‌های آن یاد می‌کند حافظ در سلوک عاشقانۀ خود، راه‌گشاییِ مجاهده را نادیده نمی‌گیرد؛ امّا تلاش دارد مراحل استکمالی قرب را به همراهی «لطف» طیّ نماید. بر اساس داده‌های تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که در نگاه حافظ سلوک مبتنی بر مجاهدات و ریاضات، بدون بهره‌مندی از افاضۀ فیّاض علی الاطلاق، وافی به مقصود نیست. مضاف بر آن، حافظ در جهان باقی نیز نگاه رجایی را عامل نجات می‌داند.
شماره‌ی مقاله: 9
فهرست منابع
1. - انتظام، سیّد محمّد. (1398). بررسی فاعل و قابل بودن خداوند نسبت به صور موجودات. پژوهش‌نامۀ فلسفۀ دین. شماره 2، پیاپی 84. صص 268 ـ 249
2. - انصاری، قاسم. (1382). مبانی عرفان و تصوف. تهران: طهوری.
3. - برتلس، یوگنی ادوارد ویچ. (2536). تصوف و ادبیّات تصوف. مترجم سیروس ایزدی. تهران: امیرکبیر.
4. - بیدل، دهلوی. (1393). دیوان شعر. به تصحیح سیّد مهدی طباطبائی و علیرضا قزوه. تهران: شهرستان ادب.
5. - خرّمشاهی، بهاءالدّین. (1368). حافظ‌نامه. تهران: علمی و فرهنگی و سخن
6. - رابرت ام. مارتین. (1394). معرفت‌شناسی. مترجم نسترن ظهیری. تهران: ققنوس.
7. - زرّین‌کوب، عبدالحسین. (1378). ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
8. - سجّادی، سید ضیاءالدین. (1372). مقدّمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوّف. تهران: سمت.
9. - سجّادی، سید جعفر. (1370). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: طهوری.
10. - سعدی، مصلح بن عبدالله. (1362). کلیّات سعدی. به کوشش محمدعلی فروغی. تهران: امیرکبیر.
11. - شبستری، شیخ محمود. (1386). گلشن راز. با مقدّمه و تصحیح و توضیحات صمد موّحد. تهران: طهوری
12. - شریفیان، مهدی. (۱۳۸۹). کشش و کوشش در آثار عطار نیشابوری. عرفانیّات در ادب فارس. دوره 1، شماره 4. صص 80 ـ 93
13. - شمیسا، سیروس. (1366). فرهنگ تلمیحات. تهران: فردوس.
14. - شهرستانی، محمّد بن عبدالکریم. (1361). الملل و النحل. مترجم مصطفی خالق‌داد هاشمی. تهران: اقبال
15. - عین‌القضات همدانی.(1341). تمهیدات. تصحیح دکتر عفیف عسیران. تهران: کتاب‌فروشی منوچهری.
16. - فخر رازی، محمّد بن عمر. (1371 ). تفسیر کبیر. تهران: اساطیر.
17. - کلینی رازی، محمد بن یعقوب. (1397). اصول کافی. قم: تهذیب.
18. - کی منش، عباس. (۱۳۶۶). پرتو عرفان (دو جلد). تهران: سعدی.
19. - گوهرین، سید صادق.(1386). شرح اصطلاحات تصوّف. تهران: زوّار.
20. - لاهیجی، شمس‌الدین محمّد. (1387). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. مصحّح محمّدرضا برزگر خالقی مطلق و عفّت کرباسی. تهران: زوّار.
21. - مجلسی، محمّدباقر. (1386). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار. قم: دارالکتب الاسلامیه.
22. - مولانا، جلال‌الدّین محمّد. (۱۳۹۸). مثنوی معنوی. مقدمه و تصحیح: محمّدعلی موحد. تهران: هرمس
23. - موحّد، صمد. (۱۳۸۴). نگاهی به سرچشمه‌های حکمت اشراق و مفهوم‌های بنیادی آن، تهران: طهوری.
24. - نجم‌الدین رازی. (۱۳۷۱). مرصادالعباد. به اهتمام محمدامین ریاحی. تهران: علمی فرهنگی.
25. - نسفی، عزیزالدین. (1371). انسان کامل. مصحّح ماژیران موله. تهران: طهوری.
26. - یثربی، سید یحیی. (۱۳۷۴). آب طربناک. تهران: فکر روز.
27. - ـــــــــــــــ . (۱۳۸۷). فلسفۀ عرفان. قم: بوستان کتاب.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
