بهار و تابستان 1404
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
چکیده: (13 مشاهده)
عرفان اسلامی از آغاز شکل‌گیری و نضج، با تنوّع طرق سلوکی مواجه بود. سالکان به‌تناسب آبشخورهای معرفتی و تجربه‌های شهودی، مسلکی را برمی‌گزیدند و اختلاف در اقوال از اینجا پیش می‌آمد. در این مقاله کوشش شده است، روش سلوکی حافظ بر پایۀ «جذبه» و «عنایت» نقل و تحلیل شود. تحقیقِ پیش رو، مطالعه‌ای نظری است که به شیوۀ پژوهش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است که محدوده و جامعه آماری مورد مطالعه، دیوان حافظ است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، حافظ در سیر کمالی خود، بیشترین تکیه را به لطف و دستگیری معشوق دارد که از آن به «عنایت» و مترادف‌های آن یاد می‌کند حافظ در سلوک عاشقانۀ خود، راه‌گشاییِ مجاهده را نادیده نمی-گیرد؛ امّا تلاش دارد مراحل استکمالی قرب را به همراهی «لطف» طیّ نماید. بر اساس داده‌های تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که در نگاه حافظ سلوک مبتنی بر مجاهدات و ریاضات، بدون بهره‌مندی از افاضۀ فیّاض علی الاطلاق، وافی به مقصود نیست. مضاف بر آن، حافظ در جهان باقی نیز نگاه رجایی را عامل نجات می‌داند.
شماره‌ی مقاله: 9
فهرست منابع
1. - انتظام، سیّد محمّد. (1398). بررسی فاعل و قابل بودن خداوند نسبت به صور موجودات. پژوهش‌نامۀ فلسفۀ دین. شماره 2، پیاپی 84. صص 268 ـ 249
2. - انصاری، قاسم. (1382). مبانی عرفان و تصوف. تهران: طهوری.
3. - برتلس، یوگنی ادوارد ویچ. (2536). تصوف و ادبیّات تصوف. مترجم سیروس ایزدی. تهران: امیرکبیر.
4. - بیدل، دهلوی. (1393). دیوان شعر. به تصحیح سیّد مهدی طباطبائی و علیرضا قزوه. تهران: شهرستان ادب.
5. - خرّمشاهی، بهاءالدّین. (1368). حافظ‌نامه. تهران: علمی و فرهنگی و سخن
6. - رابرت ام. مارتین. (1394). معرفت‌شناسی. مترجم نسترن ظهیری. تهران: ققنوس.
7. - زرّین‌کوب، عبدالحسین. (1378). ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
8. - سجّادی، سید ضیاءالدین. (1372). مقدّمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوّف. تهران: سمت.
9. - سجّادی، سید جعفر. (1370). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: طهوری.
10. - سعدی، مصلح بن عبدالله. (1362). کلیّات سعدی. به کوشش محمدعلی فروغی. تهران: امیرکبیر.
11. - شبستری، شیخ محمود. (1386). گلشن راز. با مقدّمه و تصحیح و توضیحات صمد موّحد. تهران: طهوری
12. - شریفیان، مهدی. (۱۳۸۹). کشش و کوشش در آثار عطار نیشابوری. عرفانیّات در ادب فارس. دوره 1، شماره 4. صص 80 ـ 93
13. - شمیسا، سیروس. (1366). فرهنگ تلمیحات. تهران: فردوس.
14. - شهرستانی، محمّد بن عبدالکریم. (1361). الملل و النحل. مترجم مصطفی خالق‌داد هاشمی. تهران: اقبال
15. - عین‌القضات همدانی.(1341). تمهیدات. تصحیح دکتر عفیف عسیران. تهران: کتاب‌فروشی منوچهری.
16. - فخر رازی، محمّد بن عمر. (1371 ). تفسیر کبیر. تهران: اساطیر.
17. - کلینی رازی، محمد بن یعقوب. (1397). اصول کافی. قم: تهذیب.
18. - کی منش، عباس. (۱۳۶۶). پرتو عرفان (دو جلد). تهران: سعدی.
19. - گوهرین، سید صادق.(1386). شرح اصطلاحات تصوّف. تهران: زوّار.
20. - لاهیجی، شمس‌الدین محمّد. (1387). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. مصحّح محمّدرضا برزگر خالقی مطلق و عفّت کرباسی. تهران: زوّار.
21. - مجلسی، محمّدباقر. (1386). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار. قم: دارالکتب الاسلامیه.
22. - مولانا، جلال‌الدّین محمّد. (۱۳۹۸). مثنوی معنوی. مقدمه و تصحیح: محمّدعلی موحد. تهران: هرمس
23. - موحّد، صمد. (۱۳۸۴). نگاهی به سرچشمه‌های حکمت اشراق و مفهوم‌های بنیادی آن، تهران: طهوری.
24. - نجم‌الدین رازی. (۱۳۷۱). مرصادالعباد. به اهتمام محمدامین ریاحی. تهران: علمی فرهنگی.
25. - نسفی، عزیزالدین. (1371). انسان کامل. مصحّح ماژیران موله. تهران: طهوری.
26. - یثربی، سید یحیی. (۱۳۷۴). آب طربناک. تهران: فکر روز.
27. - ـــــــــــــــ . (۱۳۸۷). فلسفۀ عرفان. قم: بوستان کتاب.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
