بهار و تابستان 1404                   برگشت به فهرست مقالات | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده:   (119 مشاهده)
در اغلب ادوار تاریخی بین موافقان و منکران مکاتب و نحله‌های فکری بحث‌های گسترده‌ای درگرفته است که مکتب عرفان نیز در میان مسلمانان از این قاعده مستثنی نبوده است. برخی مخالفان تصوّف سعی کرده‌اند با ذکر دلایل خاصّ خود، نگرش‌های عرفانی را تقبیح و ردّ سازند. رسالۀ «الاثنی عشریه فی ردّ علی الصّوفیه» نوشتۀ شیخ حرّ عاملی (و. ۱۱۰۴ ه.ق) از جمله آثار ردیّه‌ای است که در زمینۀ انکار طوایف و اندیشه‌های صوفیه در دوازده باب به رشتۀ تحریر درآمده است. نگارندگان در این مقاله که به روش تحلیلی و توصیفی نگاشته شده است، سعی کرده‌اند دلایل این مخالفت را بررسی کنند و در صدد پاسخ به این پرسش برآیند که دلایل انکار صوفیان در این کتاب بر چه اصولی استوار و برداشت فقهی نویسنده در این امر تا چه حد مؤثّر بوده است؟ نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر این است که نگرش‌های اغراق‌گونۀ مؤلّف دربارۀ مفاهیم اصلیِ مقبولِ عرفا، مانند وحدت وجود و کشف و شهود در این ردّیه بی‌تأثیر نبوده است.
شماره‌ی مقاله: 1
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تصوف و عرفان
دریافت: 1402/10/18 | پذیرش: 1403/1/25

فهرست منابع
1. - قرآن کریم.
2. - آشتیانی، سید جلال‌الدین. (1370). شرح مقدمه قیصری بر فصوص‌الحکم محی‌الدین ابن عربی، چاپ دوم، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
3. - ابن جوزی، ابوالفرج. (1368). تلبیس ابلیس، ترجمه علیرضا ذکاوتی، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
4. - ابن عربی، محی الدین. (بی تا). الفتوحات المکیه، دورۀ 4 جلدی، بیروت:دار صادر.
5. - ابن‌عربی، محی‌الدین.(1385). فصوص‌الحکم، توضیح و تحلیل محمدعلی موحد، صمد موحد، تهران: نشر کارنامه.
6. - ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414). لسان العرب،بیروت: دارصادر.
7. - اسعدی، علیرضا.(1390). «نقد و بررسی انتساب تشبیه و تجسیم به هشام بن حکم»، مجلۀ نقد و نظر،سال شانزدهم، شماره دوم، صص 191 -169.
8. - افضلی ، غلام محمد. (1401). «کشف و شهود عرفانی از منظر آیات»، دو فصلنامۀ یافته‌های تفسیری، سال دوم، شماره سوم، صص 29- 53.
9. - اکبریان، رضا. (1386). مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام ، چاپ اول ، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
10. - امینی، ایمان ، شهرام پازوکی. (1398). «تصوف در صورت‌بندی گفتمانی رساله رد صوفیه»، مجلۀ تاریخ و تمدن اسلامی، شماره پیاپی 29، صص 167- 203 .
11. - جعفریان ، رسول. (1389). صفویه در عرصه دین فرهنگ وسیاست، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
12. - جلیلی، رضا، بوالحسنی، رحمان. (1399). «تحلیل انتقادی دیدگاه ابن تیمیه در باب وجودشناسی عرفانی»، مجلۀ علمی جاویدان خرد، شماره 38 ، صص 63 تا 92.
13. - جهانگیری، محسن. (1383). محیی‌الدین ابن عربی: چهره برجسته عرفان اسلامی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14. - حسن زاده آملی، حسن. (1388). انسان در عرف عرفان، تهران: سروش.
15. - حسینی کوهساری، سید اسحاق. (1389). «کشف و شهود عرفانی»، مجلۀ فلسفه دین، سال هفتم، شماره پنجم، صص 141- 172 .
16. - خالقیان، ام النین و محمد غفوری. (1395). «روش شناسی شیخ حر عاملی در تبیین ، تنظیم و اثبات عقاید»، مجلۀ پژوهشنامه مذاهب اسلامی، شماره 5، صص 31 تا 48.
17. - خواجوی، محمد. (1393). ترجمه فتوحات مکیه شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی، چاپ دوم، جلد دهم، تهران:انتشارات مولی.
18. - خواجوی، محمد. (1386). ترجمه فتوحات مکیه شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی، چاپ دوم، جلدسوم، تهران:انتشارات مولی.
19. - خواجوی، محمد. (1387). متن و ترجمه فصوص‌الحکم شیخ اکبر محیی‌الدین‌ابن‌عربی، تهران: انتشارات مولی.
20. - ذکاوتی قراگزلو،علیرضا. (1390). بازشناسی و نقد تصوف ، تهران: انتشارات سخن.
21. - راغب اصفهانی، حسن بن محمد. (بی‌تا). المفردات فی غریب القرآن، به کوشش محمد سیدکیلانی، بیروت.
22. - رشتی، علی بن محمد. (1400). فاتحه الکتاب فی‌الرد‌علی‌الصوفیه،شرح مراسله الشیخ احمد الشیخ زین‌الدین الاحسائی من مصنفات الملا علی بن المیرزا محمد الرشتی الجیلانی،تقدیم و تحقیق هادی مکارم التربتی، قم: دار زین العابدین.
23. - رشیدی، محمد. (1396). «بررسی تطبیقی دیدگاه‌های عرفانی محی الدین ابن عربی و مولوی جلال الدین محمد بلخی» ( با تأکید بر دو کتاب فصوص‌الحکم و مثنوی معنوی). رسالۀ دکتری، استاد راهنما: محمدرضا صرفی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
24. - سجادی، سیدجعفر. (1373). فرهنگ معارف اسلامی، چاپ اول ، تهران: کومش.
25. - سهروردی ،ابونجیب عیدالقاهر. (1363). آداب المریدین، ترجمه عمر بن محمد بن احمد شیرکان ، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: نشر مولی.
26. - شمس، محمد‌جواد. (1389). تنزیه و تشبیه در مکتب ودانته و مکتب ابن‌عربی، قم: نشر ادیان.
27. - عاملی، شیخ حرّ. (1386). نقدی جامع بر تصوف ، ترجمه رساله الاثنی عشریه فی الرد علی الصوفیه، ترجمۀ عباس جلالی، چاپ دوم،،قم: انتشارات انصاریان.
28. - فعالی، محمد تقی. (1387). تجربۀ دینی و مکاشفه عرفانی،چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
29. - کاکایی، قاسم. (1382). وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت، تهران: انتشارات هرمس.
30. - مجلسی، محمدباقر. (1378). عقاید، تحقیق حسین درگاهی، ترجمه حمیدرضا آژیر، چاپ دوم،تهران: مؤسسه زیتون.
31. - مدرس تبریزی، محمد‌علی. (1394). ریحانه‌الادب، زیر نظر علیرضا سبحانی،قم: مؤسسه امام صادق(ع).
32. - مستملی، اسماعیل بن محمد. (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف، تصحیح محمد روشن، تهران: انتشارات اساطیر.
33. - مصباح یزدی، محمدتقی. (1388). آموزش فلسفه، چاپ دهم، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
34. - مطهری، مرتضی. (1389). کلام ، عرفان ، حکمت عملی، (کلیات علوم اسلامی 2) چاپ سی و پنجم، قم: انتشارات صدرا.
35. - میرپوریان، معصومه‌سادات، محبوبه مباشری. (1400). «تحلیل گفتمان انتقادی دو مناظره دوره صفوی در رد و دفاع صوفیه»، دوفصلنامۀ پژوهشنامه عرفان، شماره 25، صص 221 تا 240.
36. - یوسف‌پور، محمدکاظم. (1380). فریب سراب، تهران: انتشارات روزنه.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.