دوفصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان، شماره سی و یکم،پاییز و زمستان 1403
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده: (614 مشاهده)
شطحیّات زبانی عرفا بخشی از گفتارهای به ظاهر هنجارشکنانۀ ایشان است که به دلیل ایجاد شکاف میان زبان، تصوّر درونی عارف و واقعیّت امر همواره مخاطبانی را در درک و فهم آن گزاره‌ها گرفتار توّهم و سوءِ برداشت‌کرده و در نتیجه تیغ انتقاد و خُرده‌گیری را به روی ایشان گشوده است. اگرچه شطحیّات بیشتر منتسب به پیروان مکتب سُکر است؛ ولی بسیاری از افراد شاخص صحوی مذهب نیز دارای شطحیّات گفتاری و رفتاری هستند. نظریۀ «بازی‌های زبانی» ویتگنشتاین مبتنی بر دو اصل: قاعده‌مندی زبان و توجّه به کاربرد زبان برای درک معنا، می‌تواند در تحلیل و تفسیر شطحیّات زبانی عرفا راه‌گشا باشد. هرچند که شطحیّات رفتاری هم مورد نکوهش افراد دور از عرصۀ سیر و سلوک عرفانی قرارگرفته‌است، ولی در این پژوهش تأکید بر شطحیّات گفتاری است. کاربرد زبانی خاص در موقعیّت‌های مختلف، عدم تناظر میان بیان زبانی، تصوّر و واقعیّت امر و فاصله‌گرفتن زبانِ عرفا از زبانِ قاعده‌مند عام و ورود به عرصۀ زبان قاعده‌مندِ ویژۀ اهل معرفت، از جمله مهم‌ترین نشانه‌های کاربست نظریۀ بازی‌های زبانی در تحلیل شطحیّات گفتاری است. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوای کیفی متن به سامان رسیده است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
