دو فصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان
شنبه 8 اردیبهشت 1403
[Archive]
دوره 16، شماره 29 - ( دوفصلنامه علمی،شماره بیست ونهم، پاییز و زمستان1402 1402 )
جلد 16 شماره 29 صفحات 226-197 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
toobaie F, nayeri M Y. Abu Abdullah Mohammad Ibn Khafif ,the link between the Iraqi school of mysticism and the Shiraz school of mysticism. PJE 2023; 16 (29) :197-226
URL: http://erfanmag.ir/article-1-1404-fa.html
URL: http://erfanmag.ir/article-1-1404-fa.html
طوبایی فاطمه، نیری محمد یوسف. شیخ کبیر، ابوعبدالله محمدبن خفیف؛ حلقه ی اتصال مکتب عرفان عراق به مکتب عرفان شیراز. پژوهشنامه عرفان. 1402; 16 (29) :197-226
دانشگاه شیراز
چکیده: (912 مشاهده)
ابوعبدالله محمّدبن خفیف یکی از مشایخ جریانسازِ شهر شیراز در مسیر تحول تصوف است. اگرچه نام وی در کتب تراجم بسیار شنیده شده، اما نگرش عرفانی او به درستی بررسی و شناخته نشده است و همین امر سبب شده تا جهان بینی وی را انعکاسی از مکتب عراق و به خصوص جنید تصور کنند و او را سفیری برای انتقال اندیشه های عرفانی عراق به فارس بدانند. در این پژوهش با تفحص و غور در آراء شیخ کبیر روشن گردید که هرچند ردپای تعالیم مشایخ عراق در جهانِ اندیشگانی وی دیده میشود اما تعاریف، نظرات و تصمیماتی ناهماهنگ با نگرش عرفانی مکتب بغداد هستند که خط مشی حقیقی او را مشخص میکنند. این نقاط انفکاک عبارتند از: پذیرش جهان بینی حلاج و رویم، مباح دانستن سماع، ترجیج دادن فقر بر غنا و کسب بر توکل و سوال، رد مشاهده ی خداوند و گستاخی با او و در نهایت پذیرش عشق الهی.
اگر بپذیریم که جهان بینی ابن خفیف زیرمجموعه ی مکتب عرفان بغداد قرار نمیگیرد، «اعتدال در نگرش و منش»، «تمهیدگری برای ورود عشق » و «وسعت میدان تأویل»، کلید واژه هایی در نگرش شیخ کبیر هستند که آغاز مکتب عرفان شیراز را نوید می دهند. در واقع اهمیت شیخ کبیر در پیوندی است که میان صوفیان دوره ی کلاسیک عرفان بغداد و صوفیان متاخر مکتب عرفان شیراز برقرار میکند. ابن خفیف را میتوان حلقه ی اتصال مکتب عرفان عراق به مکتب عرفان شیراز دانست.
اگر بپذیریم که جهان بینی ابن خفیف زیرمجموعه ی مکتب عرفان بغداد قرار نمیگیرد، «اعتدال در نگرش و منش»، «تمهیدگری برای ورود عشق » و «وسعت میدان تأویل»، کلید واژه هایی در نگرش شیخ کبیر هستند که آغاز مکتب عرفان شیراز را نوید می دهند. در واقع اهمیت شیخ کبیر در پیوندی است که میان صوفیان دوره ی کلاسیک عرفان بغداد و صوفیان متاخر مکتب عرفان شیراز برقرار میکند. ابن خفیف را میتوان حلقه ی اتصال مکتب عرفان عراق به مکتب عرفان شیراز دانست.
واژه‌های کلیدی: ابوعبدالله محمدبن خفیف، جنید بغدادی، حلقه ی اتصال، مکتب عرفان بغداد، مکتب عرفان شیراز
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تصوف و عرفان
دریافت: 1400/11/7 | پذیرش: 1401/1/21 | انتشار: 1402/9/29
دریافت: 1400/11/7 | پذیرش: 1401/1/21 | انتشار: 1402/9/29
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
