دانشگاه علامه
چکیده: (411 مشاهده)
عطار بیتردید از استثنائات عرفان ایرانی و اسلامی است. آفرینش آثار ارزشمندی چون منطقالطیر، الهینامه و مصیبتنامه، خود به تنهایی شاهدی کافی برای بزرگی و عظمت اندیشه و سترگی جایگاه او در عرفان و تصوف است. با این وجود درخشش عطار در حوزهی عرفان و تصوف موجب مغفول ماندن بسیاری از ابعاد اندیشگانی او شده است؛ که یکی از آنها تأملات سیاسی و اجتماعی اوست. در این مقاله، با روش تحلیلی-توصیفی برآنیم تا با بررسی و تحلیل نمونههایی از شعر عطار در ارتباط با مکتب عرفانی که به آن تعلق داشته و در بستر سیاسیاجتماعی قرن ششم به شرح اندیشههای اجتماعی و سیاسی او بپردازیم. بنابراین، ابتدا آثار او را از منظر اجتماعی ارزیابی میکنیم و موضع او در مواجهه با جامعه را مورد بررسی قرار میدهیم و سپس به ظرفیتسنجی سیاسی آثار او در قالب دو بحث بنیانهای اندیشهی سیاسی و گونهشناسی انتقادهای سیاسی او میپردازیم. تردیدی نیست که به واسطهی اهمیت نقش و جایگاه تصوف در تمدن ایرانی و اسلامی، پژوهشهایی از این دست، ضمن آنکه میتوانند جوانبی از این متون را آشکار کنند که تا پیش از این پشت حجاب زیباشناختی و معرفتی پنهان بودند، به شناخت سیر تحول اندیشههای سیاسی و اجتماعی کمک شایانی میکنند
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تصوف و عرفان دریافت: 1400/6/8 | پذیرش: 1400/11/9 | انتشار: 1402/3/17