پژوهشنامه عرفان

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

---

موضوع این مقاله بررسی واژه­ شناختی و مفهوم­ شناختی «دولت» در متون کهن عرفانی فارسی و بررسی و تحلیل آن در­ مصیبت­نامه عطار است. مسأله اصلی مقاله این است که مراد از آنچه که در متون عرفانی «دولت» خوانده می­شود، چیست؟ و کاربردهای رایج آن در زبان صوفیه با توجه به بسامد بالا و اهمیت آن در متون عرفانی چگونه است؟ همچنین با توجه به اهمیت «دولت» در مصیبت­نامه عطار، معنای دقیق و محصَّل آن را در این اثر چیست و مصادیق آن کدام است؟ عطار چه چیزهایی را دولت می­خواند و گونه­های «دولت» در مصیبت­نامه او چگونه بیان ­شده­است؟ آنچه از بررسی­های انجام­شده به­دست آمد، این بود که دولت در متون عرفانی پدیده­ای از جنس موهبت، و «حادثه»­ای  فراتر از محاسبات عقلانی در حیات روحانی عارفان است که وضعیت­هایی ایده­آلی همانند «وصال»، «قرب» و «فتوح روحانی» را در تجارب صوفیانه آنها نشان­می­دهد. از نظر عطار دولت، به­مثابه موهبتی ازلی که از «عالم بی­علتی» فراز می­آید، امر اشتدادی است و هر انسانی به اندازه­ای معین از آن برخوردار است. برخی پدیده­های درونی مانند «آرامش درون»، «آشکارگی معانی نهفته در جان» و برخی پدیده­های بیرونی مانند «بهره­یافتن از پیر»، «هدایت­یافتگی» از مصادیق دولت در آثار عطار است. ایماژ­های حکایت­های عطار در این زمینه، بیانگر رخدادهای ناگهانی غیرقابل پیش­بینی­ و خارج از نظام علیت است که در آنها «دولت» بر انسان «می­گذرد» و بدون بستری از انتظار منطقی به سراغ انسان می­آید. هدف این پژوهش، تعریف دقیق و بیان چیستی و چگونگی مفهوم «دولت» در متون کهن عرفانی فارسی به­ویژه مصیبت­نامه عطار است که با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.

واژه‌های کلیدی: عطار، دولت، ادبیات فارسی، تصوف

متن کامل [PDF 814 kb]   (۱۱۹۹ دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---