بهنام فر محمد، پاکمهر نیره، سام خانیانی علی اکبر. بررسی دیدگاه میبدی پیرامون شیطان در دو نوبت شرعی و عرفانی کشف الاسرار. پژوهشنامه عرفان. 1397; 9 (18) :1-28
URL: http://erfanmag.ir/article-1-744-fa.html
دانشگاه بیرجند
چکیده: (2504 مشاهده)
چکیده: در کشفالاسرار آیات قرآن از منظر دو رویکرد شرعی و عرفانی تفسیر شده است. نویسنده این تفسیر با درنظر گرفتن اینکه دو حوزه مختلف شرع و عرفان دیدگاههایی متفاوت و گاه متضاد نسبت به یک پدیده دارند، بهطور ناخودآگاه در هر یک از این دو حوزه فکری تحت تأثیر جهانبینیهای پذیرفته شده همان حوزه واقع گشته و آیات، مسائل و پدیدههای مشترک قرآنی با ورود به هر رویکرد در راستای دیدگاههای آن، مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفته است. نمونهای از این رویکردهای دوگانه، در نگرش نویسنده نسبت به پدیده شیطان مشاهده میشود. ازاینرو این مقاله بر آن است تا با بررسی صورتبندی گفتمانی میبدی در دو نوبت شرعی و عرفانی کشف الاسرار، دوگانگی رویکرد نویسنده نسبت به شیطان و جهانبینیهای همراستا با هر حوزه فکری در این اثر نسبت به این پدیده را مورد کاوش قرار دهد.
کلید واژهها: میبدی، کشف الاسرار، شیطان، شرع، عرفان، گفتمان
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عرفان دریافت: 1397/7/1 | پذیرش: 1401/5/27 | انتشار: 1397/7/23
فهرست منابع
1. قرآن کریم
آقاگلزاده، فردوس. (1393)، «تحلیل شیوه¬های بازنمایی گزینش خبر، برمبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی»، جستارهای زبانی، ش4، ص 1 – 16.
____________. (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.
بشیریه، حسین. (1385)، میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، هیوبرت دریفوس و پل رابینو، تهران: نی.
جاودانه، بهادر. (1389)، «دفاع از ابلیس نزد برخی از اکابر صوفیان»، پژوهشنامة ادب حماسی، دوره 6، شماره 10، ص 134 – 161.
حسنی، نرگس. (1386)، «سیمای ابلیس در آثار عینالقضات همدانی»، مطالعات عرفانی، شماره 6، ص5 – 34.
حلاج، حسین بنمنصور. (1379)، مجموعه آثار حلاج، تحقیق و ترجمه و شرح قاسم میرآخوری، بیجا: یادآوران.
حیدری، حسین. (1384)، «سیمای دوگانة ابلیس در آثار حکیم سنایی»، مطالعات عرفانی، شماره اول، ص66 - 89).
داودی مقدم، فریده. (1383)، «دیدگاه¬های سنایی دربارة ابلیس»، دوفصلنامة پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دورة جدید، شماره 2، ص89 – 99.
زرینکوب، عبدالحسین. (1353)، ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
زمانی، کریم. (1379)، شرح جامع مثنوی معنوی، بیجا: اطلاعات.
سلطانی، علیاصغر. (1384)، قدرت، گفتمان و زبان، تهران: نشر نی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1373)، در اقلیم روشنایی، تهران: آگاه.
شهرستانی، ابی¬الفتح محمدبن عبدالکریم. (1421ق)، الملل و النحل، طبعه الثانیه، بیروت: المطبعه العصریه.
عزیزالدین، محمد. (1377)، «شیطان کیست و راه¬های مقابله با آن چیست»، روزنامة اطلاعات، شمارههای سوم و دهم.
عضدانلو، حمید. (1380)، گفتمان و جامعه، تهران: نشر نی.
عطار، فریدالدین. (1940)، الهی نامه، به تصحیح و مقدمه و حواشی هلموت ریتر، بیجا: توس.
عطار، فریدالدین. (بی¬تا)، تذکره الاولیاء، به تصحیح نیکلسون، با مقدمه محمد قزوینی، چاپ پنجم، تهران: زوار.
غزالی، ابوحامد محمدبن محمد.( 1368)، احیاء علومالدین، ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی، چاپ سوم، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی.
غزالی، احمد. (1370)، مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، بهاهتمام احمد مجاهد، تهران: دانشگاه تهران.
فرکلاف، نورمن. (1387)، تحلیل انتقادی گفتمان، گروه مترجمان. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کاشانی، عزالدین. (بی¬تا)، مصباح الهدايه و مفتاح الكفايه، بهکوشش علي¬محمد صابري و روح الله محمدي، (نسخة الکترونیکی).
کلینی رازی، ابوجعفر محمدبن یعقوب ابناسحاق. (1379)، اصول کافی، ترجمه و شرح محم باقر کمره¬ای، تهران: اسلامیه.
محمدبن منور. (1376)، اسرار التوحید، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ چهارم، تهران: آگاه.
مشکور، محمدجواد. (1367)، تاریخ مذاهب اسلام، چاپ چهارم، تهران: کتابفروشی اشراقی.
میبدی احمدبن ابیسعد، رشیدالدین. (1357)، کشف الاسرار و عده الابرار، به سعی و اهتمام علیاصغر حکمت، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
نیکلسون، رینولد. (1382)، تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
ون¬دایک، تئون. (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان؛ از دستور متن تا گفتمان¬کاوی انتقادی، ترجمة پیروز ایزدی و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی¬ مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه¬ها.
هال، استوارت. (1386)، غرب و بقیه: گفتمان و قدرت، تهران: آگاه.
یارمحمدی، لطفالله. (1385)، گفتمان شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
یثربی، یحیی. (1370)، فلسفه¬ عرفان، چاپ دوم، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم.
______. (1386)، عرفان و شریعت، تهران: کانون اندیشه جوان.