دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
چکیده: (964 مشاهده)
عطار، عارفِ شاعری است که با توجه به دو مؤلفه «عرفان» و«شعر» ، علاوه بر معنای قاموسی و ضمنی واژگان، از معنای مجازی کلمات بسیار بهره برده است. او با کاربرد یک کلمه در معانی مختلف، شبکۀ معنایی ایجاد میکند و بر جنبۀ موسیقایی شعر میافزاید. تشابه واژگان در ظاهر و افتراق در معنا، علاوه بر زیبایی بخشیدن، معمایی میسازد که حل آن توسط خواننده، حلاوت را بر جان مینشاند و مفهوم را در ذهن خواننده ماندگار میکند. کاربرد واژه در کلام عطار در معانی حقیقی و مجازی در چرخش است، هنگامی که شعر او را میخوانیم باید ذهن را از هرگونه معنا منصرف سازیم و بر مبنایِ معانیِ الفاظ، در زمان ایراد سخن، به مقصود او دست بیابیم. «کفر» از جمله واژگانی است که در شعر عطار کاربرد دارد. او با آوردن کلمات متقابل و مترادف همراه «کفر» و کاربرد آن به عنوان یک واژه قلندرانه، گاه خود در فهم معنای این واژه گرهگشایی میکند. در مواردی به نظر میرسد معنای قاموسی «کفر» مد نظر نیست و مصححان و اساتید معنایی قطعی از این واژه ارائه ندادهاند. با توجه به برخی از شواهد، به نظر میرسد، واژۀ «کفر» در مفهومی دیگر به کار برده شده است، که در این جستار به تحلیل آن پرداخته خواهد شد.
واژههای کلیدی: عطار،
کفر،
عرفان،
شعر،
معنا،
واژه
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عطارپژوهی دریافت: 1399/9/5 | پذیرش: 1400/2/24 | انتشار: 1401/11/4