Sarebannejad M, Bolkhari Ghehi H. (2021). The Study of the "Al-Mizan of Twelve" in Haydar Amuli's Thought and its Influence on Qazi Sa’id Qumi in interpreting the Geometric Structure of the Kaaba. JIM. 12(2), 137-158. URL: http://erfanmag.ir/article-1-995-fa.html
ساربان نژاد محسن، بلخاری حسن. میزانِ «دوازده» در اندیشۀ سیدحیدر آملی و تأثیر آن بر قاضی سعید قمی در تحلیل ساختار هندسی کعبه پژوهشنامه عرفان 1400; 12 (2) :158-137
چکیده: این مقاله به تأویلی که قاضی سعید قمی از حکمای عهد صفوی از ساختار هندسی کعبه ارائه میکند، با فرض تأثیرپذیری از سید حیدر آملی، از شارحان و پیروان شیعهمذهب اندیشۀ ابنعربی، بالأخص در بحث «علم میزان» میپردازد. علم میزان بهمثابه دانشی که متکفل بررسی بنیاد مابعدالطبیعی نظام تطابقات است، تناظر میان عوالم غیب و شهادت را تشریح و در قالب نسبتهای عددی و جداول هندسی توصیف مینماید. ابنعربی در کتاب فتوحات مکیّه علم میزان را با رویکردی متفاوت مورد توجه قرار داد و سید حیدر آملی نظام تطابقات را در سایۀ عدد بهعنوان وجودی کیفی از یکسو و معارف شیعه از دیگرسو توصیف نمود. فرض این مقاله برآن است که قاضی سعید قمی با تأثیرپذیری از اندیشههای سید حیدر بهویژه در بحث «میزان دوازده»، ساختار هندسی کعبه را در سایۀ تناظر میان عرش و ارض مورد تأمل قرار داده است. وی در کتاب شرح توحید صدوق تأویل ساختار هندسی کعبه را براساس تناظر میان عوالم معقول و محسوس بالأخص در سایۀ وجود روحانی ائمۀ دوازدهگانۀ شیعه که واسطۀ انتقال صورت معقول معبد عرش به کعبه ارض بودند، ارائه نمود. کلیدواژهها: عرش، کعبه، علم میزان، تناظر