تصویری که تفاسیر مشهور از فلسفه خلقت انسان ارائه می دهند، از حد ظاهر آیات فراتر نرفته و قادر به زدودن ابهام و تضاد ظاهری بین آیات نیست. معرفی عبادت و نیل به رحمت به عنوان غایت خلقت در برخی آیات و گزارش طغیان اکثریت و دخول به جهنم در آیات دیگر، از مهم ترین وجوه ابهام و تضاد در این تصویر است. این تحقیق با رویکرد توصیفی، تحلیلی و نقدی، ابتدا ریشه اشکال و نارسایی پاسخ مفسران را نشان می دهد. سپس انحصار راه حل را در رویکرد عرفانی به سبب تحلیلی متفاوت از مسئله عذاب در دو حوزه عرفان نظری و ذوقی دانسته و میزان استناد و استحکام آن را بر اساس آیات قرآن بررسی می کند؛ نتیجه تحقیق، زدودن ابهام و تضاد ظاهری بین آیات و ارائه تصویری هماهنگ، ژرف و دلنشین به جای تصویر مبهم و مخوف از فلسفه خلقت انسان است. امروزه با توجه به آمار روزافزون پوچ گرایی، افسردگی و خود کشی، ضرورت پاسخ شایسته به سوالات مربوط به معنای زندگی و فلسفه خلقت، بر کسی پوشیده نیست.