دوره 16، شماره 29 - ( دوفصلنامه علمی،شماره بیست ونهم، پاییز و زمستان1402 1402 )                   جلد 16 شماره 29 صفحات 245-227 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

abasi M. "The status of fixed lords in transcendent wisdom, to answer the problem of algebra". PJE 2023; 16 (29) :227-245
URL: http://erfanmag.ir/article-1-1401-fa.html
عباسی محمد. «منزلت اعیان ثابته در حکمت متعالیه، برای پاسخ به عویصه جبر». پژوهشنامه عرفان. 1402; 16 (29) :227-245

URL: http://erfanmag.ir/article-1-1401-fa.html


دانشگاه باقرالعلوم
چکیده:   (549 مشاهده)
انسان به علم حضوری، اراده و اختیار را در خود می یابد. اما اگر بخواهد تحلیل فلسفی از اراده ارئه دهد و شبهات پیرامون آن را پاسخگو باشد، با چالش های مهمی مواجه می شود. یکی از این چالش ها «غیر ارادی بودن اراده است». در این مقاله تلاش شده است تا با اشاره به مبانی عرفانیِ مورد پذیرش ملاصدرا، تقریری جدیدی از پاسخ ملاصدرا به عویصه مذکور ارائه گردد. بر اساس این رویکرد، اراده ذاتی انسان از لوازم و اقتضائاتِ انسانیِ انسان به حساب می آید. به تعبیر عرفانی، اراده یکی از استعدادهای عین ثابت انسانی است و از آن جایی که استعدادات اعیان ثابته، تابع اعیان ثابته غیر مجعول هستند، بنابراین اراده نیز به عنوان یکی از استعدادات عین ثابت انسان، امری غیر مجعول است. این همان مطلبی است که ملاصدرا با تعبیر « مضطر فی اختیاره مجبور فی إرادته » از آن یاد کرده است. مقصود آن است که اراده امری مکوّن و از ذاتیات انسان به شمار می رود، لذا سوال از منشأ این اراده، از اساس سوالی رهزن است، چرا که لوازم ذات غیر مجعول و تابع تحققِ خود ذات هستند و مرکب بودن مجعول  نباید ما را از بسیط بودن جعل غافل کند.
واژه‌های کلیدی: اعیان ثابته، جبر، حکمت متعالیه، اراده
متن کامل [PDF 505 kb]   (38 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عرفان
دریافت: 1400/11/5 | پذیرش: 1401/1/21 | انتشار: 1402/7/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به دو فصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Pajooheshnameh Erfan

Designed & Developed by : Yektaweb