Pajooheshnameh Irfan
پژوهشنامه عرفان
PJE
Literature & Humanities
http://erfanmag.ir
1
admin
2538-5135
۲۹۸۰-۸۴۲۱
8
10.22034
14
8888
13
fa
jalali
1398
4
1
gregorian
2019
7
1
10
20
online
1
fulltext
fa
نظریۀ وحدت وجود از منظر منطق و تفکر فازی
عرفان
عرفان
پژوهشي
Research
چکیده: یکی از بنیادیترین و حتی شاید بتوان گفت بنیادیترین نظریه در بین نظریههای فلسفی و عرفانی در سنتهای فکری شرقی و غربی، نظریه وحدت وجود است. در سنت فکری اسلامی نیز نخست ابنعربی و سپس ملاصدرا بهعنوان نقاط عطف تاریخی در عرفان و فلسفۀ اسلامی به این نظریه پرداخته و کمابیش نظام فکری خود را بر آن نهادهاند. پیدایش و رواج این تعبیر اصطلاحی حداقل در عرفان اسلامی جز بهمنظور تقریر دقیق و نهایی «توحید» که از اصول مسلم و ضروری دین مبین اسلام نبوده و نیست، اما عدم درک صحیح مخالفان از این نظریه ازسویی و ابهام و ایهام در شرح و تفسیر آن از جانب موافقان ازسویی و حساسیت فقیهان و متکلمان نسبت به اصل اصول دین و تحفظ بر توحید و اجتناب از اشکال مردود این نظریه، بحث از آن را به معرکۀ تمامنشدنی آرا مبدل ساخته بهطوریکه حیات و ممات عرفان اسلامی و به همانسان، مرزبندی بین اسلام و کفر و راستکیشی و ارتداد بیتردید به اصول و فروع آن، گره خورده است. مرزبندی بین سه نظریه یگانهانگاری، دوگانهانگاری و وحدت وجود، عامل تعیینکننده در فهم درست نظریه وحدت وجود است. در طول تاریخ سنتهای عرفانی، تحفظ بر اصل ارسطویی استحاله اجتماع نقیضین، فهم درست این نظریه را ناممکن ساخته و میراث گرانبهای عارفان جهان را در محاق برده است. منطق و تفکر فازی با طرد اصل تناقض به تفسیر کامل این نظریه نائل میشود، راه بدفهمی این نظریه را میبندد و راه پاسخ به مخالفان را هموار مینماید.
نظریۀ وحدت وجود, یگانهانگاری, دوگانهانگاری, منطق و تفکر فازی
235
256
http://erfanmag.ir/browse.php?a_code=A-10-39-5&slc_lang=fa&sid=1
هادی
وکیلی
10031947532846002171
10031947532846002171
Yes
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پریسا
گودرزی
10031947532846002172
10031947532846002172
No
پژوهشکده امام خمینی