TY - JOUR T1 - Mystical study of the concept of "Nothing" with emphasis on the views of Imam Khomeini TT - بررسی عرفانی مفهوم «هیچ» با تأکید بر آرای امام خمینی JF - erfanmag JO - erfanmag VL - 13 IS - 26 UR - http://erfanmag.ir/article-1-1464-fa.html Y1 - 2022 SP - 167 EP - 193 N2 - چکیده: امام خمینی به‌طور مکرر از واژه «هیچ» استفاده کرده و آن را صفت خود و «ما سوی الله» دانسته و فهم و باورآن را برای انسان‌هایی که طالب کمال و لقای معبود مطلق‌اند ضروری ‌شمرده‌اند. هیچ را می‌توان از منظر وجودشناسی ازآن‌جهت که فاقد هرگونه تعینی است و از «هویت غیبی» و«مجهول مطلق» حکایت می‌کند، بالاترین مرتبه از مراتب هستی و عالی‌ترین جلوه ذات الهی یعنی «وجود بشرط لا» و مقام «احدیت» دانست و از جنبه معرفت‌شناسی نیز عالی‌ترین مرتبه ازمراتب شهود و مشاهده انسان و از مصادیق «یدرک و لا یوصف» برشمرد. ازسویی‌دیگر می‌تواند نقطه پیوند دو ساحت وجود و معرفت انسانِ جویای حقیقت باشد. ازاین‌رو نیل به این مقام مستلزم آن است که سالک در سیر انفسی و انبساط وجودی به بالاترین مرتبه وجود خود یعنی مراتب «سرّ» و «خفی» رسیده و با فنای وجهه خلقی، وجهه حقی‌اش ظهور یابد و به لحاظ معرفتی نیز به والاترین مراتب معرفت؛ یعنی توحید شهودی راه یافته باشد. هدف پژوهش حاضر این است که با استناد به آموزه‌ها و مبانی عرفانی امام خمینی به شیوه توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای مراد ایشان را از واژه «هیچ» بیان کرده و چگونگی نیل به آن را بررسی کند. M3 10.52547/pje.13.26.161 ER -