فاطمه فرضعلی، الهام محمدزاده،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
چکیده: منشأ ظهور و آفرینش مراتب همه موجودات اعم از مجرد و مادی حبّ ذاتی حق به ظهورکمالات مکنون است و این مسئله با توجه به براهین حکمی مبتنی‌بر شهود در حکمت متعالیه و عرفان نظری و همچنین با استناد به آیات و روایات، قابل اثبات می‌باشد. حق‌تعالی همان گنج نهان و وجود لابشرط مقسمی است که حب به ذات اقدسش سبب ظهور اسما و صفات و کمالات او شده است. لذا اولین موجود تعین یافته و آخرین موجود تنزل یافته در انتهای سلسله تنزلات، انسان کامل بوده که بر آگاهی خود از خاصیت آیینگی آگاه است و هرگاه گنج نهان اراده نماید تا معروف قرار گیرد هیچ موجودی جز انسان کامل به ظهور تام عارف نخواهد شد.
برخی براین باورند که بدون توجه به مرتبه انسان، درک مراتب هستی و شناخت قابلیت‌های آن امکان‌پذیر نیست. ازاین‌جهت، آفرینش انسان علت و مقصد نهایی پیدایش و ظهور کثرت اسمائی و یا غایت عبودیت است و بدون شناخت و معرفت، عبودیت امکان‌پذیر نیست. در این نوشتار دیدگاه سید حیدر آملی و صدرالدین شیرازی که نگاه هر دو منطبق بر هستی‌شناسی واحدی است، علت و چگونگی آشکار شدن گنج نهان و همچنین معرفت به آن، تبیین و بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها: گنج نهان، حبّ ذاتی، سید حیدر آملی، ملاصدرا
