دو فصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان
جمعه 7 اردیبهشت 1403
[Archive]
دوره 9، شماره 17 - ( پاییز و زمستان 1396 1396 )
جلد 9 شماره 17 صفحات 85-67 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ibn Arabi and Agreement of Two Contradictions in Imagination Arena. PJE 2017; 9 (17) :67-85
URL: http://erfanmag.ir/article-1-609-fa.html
URL: http://erfanmag.ir/article-1-609-fa.html
اهل سرمدی نفیسه، شانظری جعفر. ابن‌عربی و اجتماع نقیضین در عرصه خیال. پژوهشنامه عرفان. 1396; 9 (17) :67-85
چکیده: (2662 مشاهده)
چکیده: ابن‌عربی در عبارات بسیاری از وقوع محالات عقلی در ساحت خیال سخن می‌گوید. این نوشتار با بررسی و تحلیل این مسئله از دیدگاه او، به بیان دو نظر در این‌باره می‌پردازد.
نظر نخست با شواهدی از سخن ابن‌عربی مبتنی‌بر اختلاف فضاهای معرفتی و درنتیجه اختلاف موازین به‌کار گرفته شده در این ساحات، تقویت می‌شود.
نظر دوم که مورد پذیرش این پژوهش است؛ مستند به عباراتی دیگر از ابن‌عربی است. تعریفی که او از محالات عقلی ارائه می‌دهد در بحث حاضر بسیار راه‌گشا بوده و فتح بابی جهت راه‌یابی به رأی صائب است. وی در پاره‌ای از عبارات، تحقق محال را به تصور محال معنا می‌کند و بدین‌ترتیب از وجود محال، وجود ذهنی و نه وجود خارجی آن را اراده می‌کند. غالب مثال‌هایی که برای اجتماع نقیضین و یا اجتماع ضدین ذکر می‌شود از نظر منطقی قابل مناقشه است. به‌علاوه که ابن‌عربی خود به صراحت از اختلاف جهات و حیثیات سخن می‌گوید. مطلب دیگر اینکه او حتی آن هنگام که کلامش ناظر به عرصه خیال است؛ در نظر ندارد که در این حوزه هم «وقوع محالات عقلی» را لحاظ کند و هم «عدم وقوع آن را».
کلیدواژه‌ها: محالات عقلی، اجتماع نقیضین، طور ورای عقل، عقل قابلی، خیال
نظر نخست با شواهدی از سخن ابن‌عربی مبتنی‌بر اختلاف فضاهای معرفتی و درنتیجه اختلاف موازین به‌کار گرفته شده در این ساحات، تقویت می‌شود.
نظر دوم که مورد پذیرش این پژوهش است؛ مستند به عباراتی دیگر از ابن‌عربی است. تعریفی که او از محالات عقلی ارائه می‌دهد در بحث حاضر بسیار راه‌گشا بوده و فتح بابی جهت راه‌یابی به رأی صائب است. وی در پاره‌ای از عبارات، تحقق محال را به تصور محال معنا می‌کند و بدین‌ترتیب از وجود محال، وجود ذهنی و نه وجود خارجی آن را اراده می‌کند. غالب مثال‌هایی که برای اجتماع نقیضین و یا اجتماع ضدین ذکر می‌شود از نظر منطقی قابل مناقشه است. به‌علاوه که ابن‌عربی خود به صراحت از اختلاف جهات و حیثیات سخن می‌گوید. مطلب دیگر اینکه او حتی آن هنگام که کلامش ناظر به عرصه خیال است؛ در نظر ندارد که در این حوزه هم «وقوع محالات عقلی» را لحاظ کند و هم «عدم وقوع آن را».
کلیدواژه‌ها: محالات عقلی، اجتماع نقیضین، طور ورای عقل، عقل قابلی، خیال
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
